Monday 13 June 2011

SERMON

TUN LAI KHAWVEL LEH RAWNGBAWLNA
    Kan chenna khawvel danglam zel avang hian Pathian tana kan rawngbawlna kawng hrang hrangah hian Kohhran hmalakna, FOD hmalakna, chhungkua leh mimalin kan thawhna kawngah tuna tha leh zung, sum leh pai kan sen ang tho sengin engtin nge hlawk zawk leh zau zawkin kan thawh ang? Vawi leh khata her danglam thut chu thil tha ber chu a ni chuang lo ang a. Mahse hun lo kal tur lo hmachhawn tura kan inbuatsaih a ngai a ni. Vawiina kan rawngbawl dan hi naktuka kan ringtu nun awmdan tur a ni. Ringtute’n kan tihmakmawh chu kan thlen chin atanga hmasawn zel tum hi a ni (Phill 3:16) Chutiang kawngah chuan inenfiah (Reinst respection) neih fo a tul a ni.
 1. Rawngbawlna chungchang: Pathian tana rawngbawlna hi rilru hriatchianna leh ngaihdana kalpui mai a tawk lo va, Pathain tana rawngbawlna chuan chhia leh tha hriatna (conscience) thiang takah zung a kai tlat a, chu chuan khawvel hi a ngam thin a ni. Rawngbawlnaah chuan Chanchin Tha ring lote’n Lal Isua an rin theihna tura Puanchhuahna leh khawtlang, ram nun (social concern) hmasawnna leh changkanna tura kal kawptir hi a tulin a pawimawh ta khawp mai. Kalpui thiam a har rih maithei. Mahse zira, nunpui a tul si a ni. Pathian rawn chunga ruahmanna kan siam a pawimawh a. Amaherawhchu ruahmanna uluk leh fel takin siam mah ila, zaah za chuan a hlawhtling kher lo maithei. Mahse ruahmanna kan siam loh phei chuan engtikah mah a hlawhtling tak tak dawn lo a tih theih awm e.
2. Hriatthiamna/Hriatchianna: Thil engpawh ti dawn ila kan tihtur kan hriatthiam/hriatchian a pawimawh a ni. Rawngbawlna kawngah pawh a ngaihna hre si lova hmalak a ngai a nih pawhin a ngaihna hria leh thiamna nei rawih emaw, min finchhuah tura rawn thiam te pawh a pawimawh khawp mai. Kawng tamtak thlirin tuna kan practice lai thenkhat hi chu tha tawk tawh lo leh kan rilrua kan pawm chiah tawh loh pawh a awm ang. Hmana thil tha kha tunah chuan a tha tawh kher lo maithei. Hmana tha lo leh kan la practice ngai lohte pawh vawiinah chuan Pathian hman zawk pawh a awm maithei. Dap fuh a, dap hmu tur chuan Patian kan rawn fo a ngai ang. Tin, rawngbawlna kawnga hmalakna hrang hrangah hlawhtlinna leh hmasawnna thuah hian hruaituin nasa takin mawh a phur bawk a ni. Mahse kan tun dinhmunah hruaitu tha neih tulna leh tangkaina kan la hrethiam tawk lo niin a hriat bawk a ni. Hun lo awm zel turah hruaitu tha nei tura kan chhia leh tha hriattna chik leh zuala Pathian rawn chunga kan hman te pawh a pawimawh awm e.
3. Ringtu nun/Mawhphurhna: “I hausakna i hloh chuan engmah i hloh lo va, i hriselna i hloh chuan thil thenkhat i hloh a ni; nundan (character) i hloh chuan thil engkim i hloh a ni,” tih hi hmakhawsang atanga vawiina ringtu nun kawngah pawh hian thudik a la ni reng a ni. Krista ringtu nundan tura nungin rawng kan bawlin kan nun leh rawngbawlna hian innghahna tak tak a nei em? Pathianah kan nun leh kan rawngbawlna a innghah a, kan chawlh thin a va pawimawh em! Chu chuan kan nunah hmasawnna a thlen ang a, mihringa lungrualna ni lo, Pathian vang zawka lungrualna a thlen ngei ang. Rawngbawlna hrang hrangah nihna leh mawhphurhna kan chelh a, thahnemngaihna leh hlenchhuah duhna kan neih si loh hian ‘Sual’ a ni mai em? Kan nun leh rawngbawlna hian innghahna leh chawlhna a neih loh chuan Pathian tana kan inpekna leh thahnemngaihna hi a bo telh telh ang a, Pathian vanga ti ve, thawk ve, chan ve-a inhria, rawngbawl ve nia inngai reng chung si hian thang thei si lo, rah chhuak thei bawk si lo hian kan awm em? Hruaitute leh rawngbawlpuite an hriatah leh an bulah chuan kan fak a, an awm loh leh hriat loha kan sawi duhdan te, mahni thu kan duh lutukna te, kan rinawm dan leh that dan pawnlawi lutuk te hi kan rawngbawlna hian thansan thei se la kan rawngbawlna hian rah duhawm zawk a chhuah ngei ang. Inngaitlawma rawngbawltu rinawm takte hi Pathianin mal a sawm thin si a.
4. Committee Rorel leh Member te: Kohhran leh Pawl rorel kawngah pawh tawngkam lar tak ‘Good Governance’ (Rorel dan tha leh bawhzui dan tha) tih hi rawngbawlna kawngah hian a pawimawh chho dawn niin a hriat a. Khawvel changkang chho zelah hian kan hre chho zel dawn ni pawhin a lang. Pathian ram zauhna atan rintlakin ro kan rel em? Kan rorel tihlawhtling turin hma kan la tha em? Hlawhtling tak taka malsawmtlak turin kan bawhzui reng em? Kan rorel leh rel dan hian eng nge a tum? Eng nge a kawh ber? Eng nge a hrin chhuah? tihte kan ngaihtuah nawn fova, chuta tang chuan hmalak dan tur tha lehzual ngaihtuah nawn fo ila, rah duhawm lehzual kan chhuah ngei ang. Mahni tanghma haia theihtawp kan chhuah ang hian kan ringtupui tamtakte chuan mahni nawmna leh hlawkna tur kalsanin Krista tan thinlung leh tihtakzetin tha leh zung an seng mek a ni.
    Chutih rualin a reltu member tinte hian aiawha ro kan relsak member te hian eng angin nge min ngaih ang? Kan nun chhut let fo a pawimawh. Kan rorel hlawhtlin nana thawh kawngah hian kan thawk tha em? A changa mahni rorelah pawh hmin zo mang lo, sawisel lama ramtang kan ni em? Ringtu nunkawng leh Pawl anga rawngbawlnaah beisei tur chuang awm tawh lo, rin dawna rin tak tak theih loh, rin loh dawna rin ngai si ni tea min hmuh chuan thil tha tak tak relin ruahmanna tha siam fo mah ila rah tha a chhuah tak tak thei chuang lovang. Thatna leh danglamna nei chuang lo, mite tana thil tha tihte pawh lawma, rawngbawlnaa ngai thei lo kan nih chuan kan rinna leh rawngbawlna chhut nawn fo a ngai ngei ang.
    Tun lai changkanna hian Kohhran, khawtlang, pawl, inchhungkhur leh mimal nun a sawi danglam nasa em em a. Kan duh emaw duh lo emaw, kan ni tin nunah kan nunpui chho zel a. Rawngbawlna kawng tamtakah chuan hnawkna chen tamtak a awm ta. Mahse do va, hnualsuat ngawt theih a ni si lo. A hmachhawn dan kan zir a, hman tangkai dan kan ngaihtuah zel te pawh a ngai niin a hriat. Amaherawhchu hriatna leh thiamna lo pung zel hi Pathian tel lo chuan a tawp- chhiatna leh boralna a ni. Bible-in, “Mi ngaiha kawng dik ni awm tak, a tawpa boralna ni si a awm,” a tihte nen pawh a ngaihruat theih mai awm e.
“Nang erawh chu engkimah fimkhur la, hrehawm tuar la, Chanchin Tha hriltu lam hna thawk la, i rawngbawlna kha hlen rawh.” (II Tim 4:5)


ARTICLE
CHANCHIN THA, PATHIAN THILTIHTHEIHNA
    Kan ram hi tunhmaa a dinhmun leh tunlai dinhmun tehkhin chuan a danglam em em tawh mai. Tun hma kum 1940 lai bawr vel thleng khan tana hnathawh thawmhnaw atan pawha kan duh loh hi an chawlhni thawmhnaw tha ber kha a ni ve mai a.  Dam lohin ramhuai tlawn na’n ran thisen hmangin an inthawi thina. Thim an hlau a,mitthi an hlau a, sih te, thingzung kai te, leiruangtuam te an hlau bawkin milu la hnam kan nia, T.V-a kan hmuh thin Africa rama hnam mawl ang chiah hi kan niin sawi sen rual a ni lo.
    Chutiang taka hnam mawl leh rethei, mi thim, mi bo chu Pathian rilru, a hmangaihna chuan chhandam a duh a. Sap Upa leh Pu Buanga tirin Pathian thiltihtheihna chuan min tidamin nunna min pe tain tun dinhmun nuam leh sang takah hian min lo hlangkai ta a ni. Pathian Fatlum kan inti thei hial awm e. Kristian ram zaah za kan inti a missionary-te kan tir chhuak ve ta hial a. Kan silhfen a changkangin kan ropui hle ta mai a. Malsawmna dawnga heti khawpa kan lo ropuia kan lo changkang ta hi a ropuiin Pathian zaha, chawimawia, faka a rawngbawl tur hi kan ni ngawih ngawih mai le! Chungleng savate leh ramsa, rannungte hi an mizia a danglam lo a, an hram dan ngai rengin an la hrama. Amaherawhchu mihring Amah anna neia a siamte hian ropui, hausak, changkan kan thiam lo hle mai.
    Sap ram min hringtute chanchin kan hriatin Biakin a ram a, inkh^wm tur an awm lo an ti a. Khawvel hi sex lamah an tlan nasa a, khawvel parmawina an chen a khawvelin an intihlim ta zawk a. Pathian tihna an thlachham ta a ni. A nih leh kan ram ve hi inenchiang ila ram nuam, ram ralmuang, ram thianghlim leh ram zalen leh inhmangaih tawnna ram ni ve hial tawh awm kan nih lai hian khaw tin maiah zurui, zu zuar, ruihtheihthil ti, rukru, mi rawk ching, tual that, eiruk, tangka sum ngainat, lal inchuh, insawi chhiat, mahni hmasial... Heng bakah hian piangthar inti inkhawm duh lote \awng\ai ngai lo, thilpek pe hreh tlat te kan va tam si em ! Missionary tirchhuak zaah za kan intih lai hian hei hi kan dinhmun a nia. Kan eizawnna kawngah pawh hian dikna hi kan hnawla , tura hrai sate hi kan zuara sa hrisel lote kan zuar a, tling lovin kan buk bawk a. Kan hlawkna a nih dawn chuan inbum kan hreh lo va a leitu leh a eitute hi lo vanduai mahse pawi tihna a awm tawh lo.
    ‘Tihdam theih loh hri kan vei a ni e, tihian i awm mai mai ang’ kan ti mai dawn em ni ang le? Tirhkoh Paula chuan, “Tihmakmawh ka chungah a in nghat,” a ti a. Pathianin Ezekiela hnenah a mi Israelte hnenah an ngaithla emaw ngaithla lo emaw Chanchin tha i hrilh tur a ni a ti a. Kan veng leh khuaah te hian thawh tur a va tam em! Ringtute inkhawmna leh Pathian fak honaah te hian kan zinga tel ch^kna pawh an nei lo a ni awm e. Inen chian ngai a tam hle mai. Chanchin tha avang hian mite kan hruai zo lo kan ti phur zo lo hle ta mai. Kohhranah pawh kan tih thinte chu la ti zel thin mah ila nun thar, lawmna thar, boruak thar a awm mawh hle ta a ni. Kan chhungkua bikah pawh hian kan eng zo bik nange aw tih tur a ni ta!
    Pathianin thiltihtheihna pawh min pe a, thihna chunga thuneihna leh vanram chahbi min kawltir ringtute hian kan r^lthuam pawh hi kan hmang tha peih ta bik lo em ni le? I kiangah thimah mi an thi, thlanah thlamuanna nei loin a ti... thlamuanna nei lote hnenah Chanchintha hril turin Lal Isua’n min duh a ni. Hun khirh tak chu a lo thleng mek zel a, huaikawm-bawl te, tha duh hauh lo te, mahni hmasial te, tangka sum ngainatu te an pung zel a. Setana pawh nasa takin a tang niin a lang a ni. Kan thil neih computer te Tv te Mobile phone te pawh hi Isua lamah min hruaitu a nih loh vaih chuan hurna, inthlahdahna, sual lam pan tirtu, chapona, lemchanna tha lo tichhuaktu a ni mai. Chanchin tha a lal lohnaah sual a ngampa a, Lalpa tel lo nun tleina atan a ni mai.
    Chanchin |ha hian kan in chhungah lalna leh thuneihna chang se la, chhungkaw maicham vawn nunnaah te Pathian ram tana thilpek pekah te sawma pakhat pekah te thlarau bo vei naah te, Chanchin tha hrilhna kawngah te kan thang ngei ang. Hrem kan tawh loh na’n Chanchintha leh thlarau bo man hi kan tihtur a ni. Chanchin tha hi chhungkaw damna leh mimal damna kan ram damna leh hmasawnna tur a ni. Chanchin |ha Pathian thiltihtheihna a ni e.

No comments:

Post a Comment